Stan faktyczny sprawy
Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) rozpoznał skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 25 października 2019 r., sygn. akt II SA/Kr 547/19 oddalającego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnowie w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt. Przedmiotem kontroli Sądu I instancji była decyzja utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji orzekająca o czasowym odebraniu skarżącemu od 20 marca 2019 r. trzech krów i jednego opasa oraz przekazaniu ich gospodarstwu wskazanemu przez wójta.
Warunki, w których trzymane było bydło wskazywały na brak prawidłowej opieki właściciela nad zwierzętami i nosiły znamiona znęcania się.
Skarga kasacyjna dotyczyła m.in. niewłaściwego, w ocenie skarżącego, zastosowania przepisów ustawy o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1580 z późn. zm.). Odebrane zwierzęta Wójt Gminy Tarnów przekazał bowiem osobie obcej dla skarżącego, podczas gdy członkowie jego najbliższej rodziny posiadali możliwość przyjęcia zwierząt oraz wyrazili wolę ich przyjęcia.
Zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt zabrania się znęcania nad zwierzętami, przez które w myśl art. 6 ust. 2 należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności m.in. utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (pkt 10).
Jak natomiast stanowi art. 7 ust. 1 tej ustawy, zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane:
1) schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub
2) gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
3) ogrodowi zoologicznemu, schronisku dla zwierząt, azylowi dla zwierząt lub Centralnemu Azylowi dla Zwierząt, o którym mowa w ustawie z 4 listopada 2022 r. o Centralnym Azylu dla Zwierząt (Dz. U. poz. 2375), jeżeli jest to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
Okoliczności faktyczne komentowanej sprawy, których skarżący kasacyjnie skutecznie nie podważył na żadnym z etapów postępowania, świadczą o istniejącej podstawie do odebrania zwierząt [zwierzęta były bowiem utrzymywane w złych warunkach, niespełniających kryteriów właściwych warunków bytowania, co na wcześniejszych etapach postępowania zostało stwierdzone protokołem kontroli weterynaryjnej-„zwierzęta utrzymywane są (…) w dwóch pomieszczeniach, które w dalszym ciągu nie posiadają jednej ściany, a do których wchodzi się przez zawieszone dywany. W pomieszczeniu, w którym utrzymywany jest byk oraz jedna krowa brak dostępu do światła z zewnątrz – brak okien, w związku z czym panuje zupełna ciemność. Zwierzęta utrzymywane są na zalegającym oborniku, bez świeżej ściółki. (…) Przed wejściem do budynku inwentarskiego zalega znaczna ilość obornika, bezpośrednio granicząca z budynkiem. Na terenie gospodarstwa nie stwierdzono paszy przeznaczonej do skarmiania zwierząt”. Z kolei w piśmie z 5 marca 2019 r. Powiatowy Lekarz Weterynarii zaznaczył, iż skarżący oraz jego brat (który pomaga w prowadzeniu gospodarstwa), to osoby w podeszłym wieku, które nie radzą sobie w prawidłowym sprawowaniu opieki nad zwierzętami. ” (…) zwierzęta utrzymywane są w bardzo złych warunkach higienicznych – (…) brak okien w jednej części budynku i drzwi, gdzie przebywa część zwierząt. (…) Okolica budynku mieszkalnego i miejsca przetrzymywania zwierząt znajdują się sterty śmieci”.].
Jednocześnie bezpodstawnie domagano się przekazania zwierząt członkom rodziny, upatrując w przekazaniu ich obcej osobie naruszenia art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Przepisy ustawy o ochronie zwierząt nie ustanawiają obowiązku przekazania odebranych zwierząt członkowi rodziny właściciela zwierząt ani tym bardziej obowiązku ustalania, czy ktoś z rodziny chciałby się nimi opiekować. Przeciwnie z ustawy wynika, że nie ma takiej możliwości, gdyż to organ w wydanej decyzji wskazuje, komu odebrane zwierzę zostanie przekazane.
Skarga kasacyjna podlegała oddaleniu jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 stycznia 2024 r., I OSK 145/21
opracowała: r. pr. Marta Sagan-Martko
źródło grafiki: pixabay.com.pl
