Zgodnie z art. 7 ust. 2a u.o.z. od decyzji, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1580; dalej zwana: „u.o.z.”), tj. decyzji o czasowym odebraniu zwierzęcia, przysługuje prawo wniesienia odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji. Wątpliwości wzbudza jednak termin wniesienia odwołania od decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), która odmawia odebrania zwierzęcia, gdyż ten rodzaj decyzji „negatywnej” nie został wprost wskazany w art. 7 ust. 1 u.o.z.

Zarówno w orzecznictwie sądów, jak i w doktrynie można spotkać się z dwoma odmiennymi poglądami. Według pierwszego z nich w przypadku decyzji o odmowie czasowego odebrania zwierzęcia do odwołania w zakresie terminu jego wniesienia ma zastosowanie termin 14-dniowy zgodnie z treścią art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 572; dalej jako: „KPA”). Takie stanowisko wyraził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Poznaniu w wyroku z dnia 25 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Po 776/20.

Niezależnie od tego przedstawiciele doktryny, a także niektóre sądy opowiadają się za przyjęciem terminu 3-dniowego, który miałby wynikać z art. 7 ust. 2a w zw. z art. 7 ust. 1 u.o.z. Taki pogląd wyraził m.in.  Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w wyroku z dnia 11 czerwca 2013 r. o sygn. akt II OSK 2417/12, w którym wskazano, że „postępowanie dotyczące odebrania zwierzęcia jest postępowaniem, do którego mają zastosowanie przepisy k.p.a. z późn. zm. wynikającymi z art. 7 ust. 2 i 2a ustawy o ochronie zwierząt, a więc dotyczące natychmiastowej wykonalności decyzji i terminów dotyczących wniesienia odwołania i rozpoznania odwołania”.

Na marginesie warto dodać, że z uwagi na odmienne podejścia sądów do omawianego zagadnienia za bezpieczniejsze podejście można uznać wniesienie odwołania na podstawie art. 7 ust. 2a u.o.z. w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji o odmowie wydania zgody na czasowe odebranie zwierzęcia.

Na kanwie powyższego warto zapoznać się z wyrokiem WSA w Bydgoszczy z dnia 15 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Bd 91/16, zbieżnym z ww. poglądem NSA, w którym znalazło się szerokie uzasadnienie wskazujące na konieczność uwzględniania w ramach tych rozważań przede wszystkim dobra zwierzęcia.

Stan faktyczny sprawy

W listopadzie 2014 r. Stowarzyszenie w asyście policji przeprowadziło kontrolę na posesji M. B., na której przebywało piętnaście psów, z czego siedem zaniedbanych i przebywających w nieodpowiednich warunkach, wykazujących oznaki lęku. Przedstawiciel Stowarzyszenia podjął decyzję o odebraniu M. B. siedmiu zwierząt, o czym zawiadomił następnie Burmistrza.

W maju 2015 r. została wydana decyzja o czasowym odebraniu psów właścicielowi, uchylona następnie przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w czerwcu 2015 r., które przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Biorąc pod uwagę argumenty przedstawione przez wszystkie strony organ uznał finalnie, iż „nie można było ustalić ponad wszelką wątpliwość, że zwierzęta przebywały w złych warunkach, były chore i zaniedbane”. W związku z tym wydano decyzję o odmowie wydania zgody na czasowe odebranie psów dotychczasowemu właścicielowi.

Od wskazanej decyzji odwołanie wniosło Stowarzyszenie – SKO stwierdziło jednak uchybienie terminowi do wniesienia ww. odwołania z uwagi na to, że zgodnie z art. 7 ust. 2a u.o.z., wynosi ono 3 dni od daty doręczenia decyzji. Natomiast odwołanie Stowarzyszenia zostało nadane w placówce pocztowej w terminie późniejszym.

Na postanowienie SKO Stowarzyszenie wniosło skargę do sądu, wskazując, iż w sprawie wydania decyzji odmawiającej odebrania zwierząt właścicielowi zastosowanie znajdują przepisy ogólne, tj. art. 129 § 2 KPA, przewidujący 14-dniowy termin na wniesienie odwołania od dnia doręczenia decyzji stronie (a nie termin 3-dniowy, o którym mowa w art. 7 ust. 2a u.o.z.).

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, stwierdzając, że na podstawie art. 7 ust. 1 u.o.z. może zostać wydana zarówno pozytywna, jak i negatywna decyzja w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt właścicielowi, w związku z czym termin wynikający z art. 7 ust. 2a stosować należy względem obu typów decyzji.

Rozstrzygnięcie WSA

Na wstępie WSA przytoczył pełne brzmienie art. 129 KPA, w tym § 3 wskazanego przepisu, zgodnie z którym przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania. Za taki przepis szczególny sąd uznał art. 7 ust. 2a u.o.z., który odsyłając do art. 7 ust. 1 u.o.z. dotyczy nie tylko decyzji pozytywnej, ale także decyzji negatywnej, tj. decyzji o odmowie odebrania czasowego zwierzęcia. Sąd podkreślił bowiem, że wydanie decyzji na podstawie art. 7 ust. 1 u.o.z. jest uznaniowe i zależy od spełnienia odpowiednich przesłanek. Tak więc „w przypadku braku potwierdzenia znęcania się nad zwierzęciem, organ wszczęte postępowanie powinien zakończyć decyzją negatywną, a więc odmowną”.

WSA rozstrzygnął więc, iż 3-dniowy termin wynikający z art. 7 ust. 2a u.o.z. zastosowanie znajduje także do decyzji odmownej, co jest związane z uznaniem ww. przepisu za przepis szczególny, jak i ratio legis u.o.z., której nadrzędnym celem jest ochrona zwierząt.

Jak wskazano „w ocenie Sądu, nie można z pola widzenia tracić dobra zwierzęcia. Nie można wykluczyć, że w przypadku decyzji negatywnej podmioty, które są stroną postępowania mogą dążyć, do odebrania zwierzęcia ze względu na jego dobro. Decyduje w takich sytuacjach szybkość postępowania, która powinna być zapewniona również w możliwości odwołania się w krótszym terminie. W ocenie Sądu decyduje wykładnia celowościowa przy stosowaniu przepisu art. 7 ust. 2a ustawy o ochronie zwierząt. Liczy się dobro zwierzęcia. Potrzeba szybkiego działania i ochrony zwierzęcia zachodzi również wtedy, gdy wydawana jest decyzja o odmowie czasowego odbioru zwierzęcia właścicielowi. Decyzja wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w tym wypadku również musi mieć zapewnioną szybką ścieżkę do wniesienia odwołania. Termin trzydniowy na wniesienie odwołania dotyczy decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zarówno o czasowym odbiorze zwierzęcia, jak i decyzji odmownej”.

Jednocześnie z uwagi na to, iż w przedmiotowej sprawie psy zostały odebrane na podstawie art. 7 ust. 3 u.o.z., przewidującego tzw. interwencyjny tryb odbioru, WSA za aktualne w kontekście ww. postanowienia uznał powyższe rozważania i wnioski z uwagi na to, że organ, prowadząc postępowanie i wydając decyzję w trybie art. 7 ust. 3 ustawy, również bada zasadność wydania decyzji o odebraniu bądź odmowie czasowego odebrania zwierzęcia.

Orzeczenie jest prawomocne.

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 25 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Po 776/20.
wyrok Naczelne Sądu Administracyjnego z dnia 11 czerwca 2013 r. o sygn. akt II OSK 2417/12
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 15 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Bd 91/16

Opracowała: Magdalena Krupa-Polak
źródło grafiki: pixabay.com.pl