Stan faktyczny

R.D. została oskarżona o znęcanie się nad zwierzętami poprzez utrzymywanie ich w niewłaściwych warunkach bytowych w zamkniętym mieszkaniu w N. . W okresie do 16 marca 2022 r. R.D. pozostawiła dwa koty i psa w mieszkaniu, które było zdewastowane, pełne zwierzęcych odchodów i pozbawione odpowiednich warunków higienicznych. Zwierzęta były zaniedbane – nie miały odpowiedniego dostępu do jedzenia i wody, co doprowadziło do ich zagłodzenia oraz odwodnienia. Ponadto:

1) jeden z kotów był stale przywiązany do kaloryfera, co spowodowało otarcia na szyi, widoczne w formie ubytków sierści;

2) zwierzęta nie otrzymały pomocy weterynaryjnej mimo widocznych objawów chorób;

3) pies padł przed przeprowadzeniem badań.

Sygnały o złym stanie mieszkania i zwierząt pochodziły od sąsiadów, którzy skarżyli się na wydobywający się z lokalu fetor oraz dźwięki zwierząt. Administrator budynku, po licznych zgłoszeniach, wezwał ślusarza, który otworzył mieszkanie. Na miejscu wezwano Policję oraz technika weterynarii, który zabezpieczył zwierzęta. Opinie biegłych weterynarzy potwierdziły, że zwierzęta były utrzymywane w rażąco złych warunkach, co mogło zagrażać ich zdrowiu i życiu.

Wyrok sądu

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu uznał R.D. za winną przestępstwa znęcania się nad zwierzętami, określonego w art. 35 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt. Wymierzono jej następujące kary i środki:

– karę ograniczenia wolności: R.D. została skazana na 7 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 24 godzin miesięcznie;

– przepadek zwierząt: Sąd orzekł przepadek dwóch kotów na rzecz Skarbu Państwa, trzeci zwierzak, pies, padł przed wydaniem wyroku, dlatego nie orzeczono przepadku wobec niego;

– nawiązkę: zasądzono od oskarżonej nawiązkę w wysokości 2 000 zł na rzecz schroniska dla zwierząt,

– zwolnienie z kosztów sądowych: Sąd, uwzględniając trudną sytuację materialną oskarżonej (brak majątku, niezdolność do podjęcia pracy z uwagi na opiekę nad pięciorgiem dzieci), zwolnił ją z obowiązku pokrycia kosztów sądowych.

Wymierzenie kary ograniczenia wolności, a nie kary izolacyjnej, sąd uzasadnił tym, że praca społeczna ma charakter wychowawczy i może wpłynąć na postawę oskarżonej.

Łagodząco w zakresie tego czynu poczytano oskarżonej także to, że zwierzęta nie odniosły poważnych obrażeń oraz stosunkowo krótki (bo maksymalnie kilkudniowy) okres trwania przestępstwa.

Uzasadnienie wyroku

Sąd szczegółowo uzasadnił, że zachowanie R.D. było rażąco karygodne, a stopień społecznej szkodliwości czynu przekraczał próg znikomy. Przetrzymywanie zwierząt w warunkach: braku dostępu do wody i pokarmu, w środowisku pełnym odchodów, bez zapewnienia leczenia chorób, w przypadku jednego kota – na stałej uwięzi, stanowiło naruszenie przepisów ustawy o ochronie zwierząt.

Sąd wskazał, że zwierzęta są istotami żyjącymi, zdolnymi do odczuwania cierpienia, a człowiek ma obowiązek zapewnienia im odpowiedniej opieki i ochrony. R.D., jako osoba dorosła, miała pełną świadomość konieczności opieki nad zwierzętami i wynikających z tego obowiązków.

Zachowanie oskarżonej nie mogło być usprawiedliwione, a jej wyjaśnienia, że zwierzęta były codziennie dokarmiane i dobrze traktowane, sąd uznał za niewiarygodne. Dowody w postaci zeznań świadków, opinii weterynarza i dokumentacji fotograficznej wskazywały na coś zupełnie przeciwnego.

Ponadto Sąd odwołał się do orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2020 r., sygn. II K 222/19, w którym wskazano, że: „Dla bytu przestępstwa znęcania się nad zwierzęciem nie jest konieczne dążenie sprawcy do zadania zwierzęciu cierpienia. Zamiar bezpośredni sprawcy powinien obejmować samą czynność sprawczą znęcania się nad zwierzęciem w rozumieniu art. 6 ust. 2 tej ustawy, a nie jego wolę zadania bólu lub cierpienia zwierzęciu”.

To orzeczenie stanowiło podstawę interpretacyjną dla przyjęcia, że R.D. swoim działaniem wypełniła znamiona przestępstwa znęcenia się nad zwierzętami, mimo że mogła nie mieć zamiaru bezpośredniego zadania bólu.

Sąd podkreślił również, że w sprawach dotyczących znęcania się nad zwierzętami istotne jest, aby wyrok miał funkcję prewencyjną i edukacyjną, nie tylko względem oskarżonej, ale również jako sygnał dla społeczeństwa o braku tolerancji dla tego typu zachowań.

wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 25 maja 2023 r., sygn. II K 824/22

opracowała: Sara Obrzud
źródło grafiki: pixabay.com.pl